“Uniek in de wereld” door Vincent Cocquebert: Waarom een ​​overmatige vervulling van zichzelf de relaties met anderen verarmt

De toonhoogte van het boek

“Uniek in de wereld”. De titel van het essay is pakkend, als een slogan.

Zelfontwikkeling zou de enige belofte van onze samenleving zijn, nu de grote politieke en religieuze utopieën tot het verleden lijken te zijn verbannen. In 1943 schreef Sartre in Zijn en Niets : “De totaliteit van mijn bezittingen weerspiegelt de totaliteit van mijn wezen. Ik ben wat ik heb.” Helaas actueel.

De ondertitel van het werk van Vincent Cocquebert“Van de uitvinding van het zelf tot het einde van de ander”, maakt de kleur bekend. Voor de socioloog leven we in het tijdperk van het egoceen: “Parallel met een beschaving van de cocon die ons ertoe aanzet om de zoektocht naar comfort, het terugtrekken en ’thuis’ opkomen als bestaansnorm buitensporig te cultiveren, komt nu de fantasie van een leven en een ‘op maat gemaakte’ omgeving die weerspiegelen onze veelvoudige en diepgaande singulariteiten”.

Deze fantasie van hyperpersonalisatie van een wereld die is opgevouwen volgens onze verlangensgevoed door A “ego-kapitalisme” drukt zijn stempel op alle gebieden van ons leven: professioneel, sentimenteel, familie, identiteit, gezondheid, onderwijs, consumptie. Hubris van het maatwerk, gevoel van trots van een vreemde overdaad.

Wanneer de fantasie, noodzakelijkerwijs illusoir, verdwijnt, komt de pijnlijke terugkeer naar de realiteit, gekenmerkt door een groeiend gevoel van eenzaamheid en soms een verdwijning van zichzelf. Eindelijk, die andere is zo slecht nog niet…

Uniek in de wereld. Van de uitvinding van de één tot het einde van de anderEd. Arkhê, 168 pagina’s, oktober 2023.

Het Egoceen is niet slechts een concept

‘De verleiding van de spiegel’, ‘Een eigen wereld’, ‘Een leven op maat’, ‘Het tijdperk van het egoceen’, ‘Op weg naar een egologische transitie’. Het ego is overal aanwezig in de titel van de inleiding, de drie hoofdstukken en de epiloog van dit essay. Omdat het alomtegenwoordig is in ons leven.

Voor de socioloog “de versnelling van de individualisering van levensstijlen als een waarde op zichzelf lijkt vandaag de dag een van de belangrijkste westerse trends”. Het essay staat vol treffende illustraties van onze voorliefde ‘narcistisch-consumentist’. Steeds meer consumenten geven de voorkeur aan interacties met een robot boven interacties met mensen. Deze zoektocht naar de spiegel is een zegen voor merken die hypergepersonaliseerde en onophoudelijke targeting via algoritmen verfijnen.

Sociale netwerken doen hieraan mee verergering van het ego. Wist je dat de hashtag #godcomplex – welke “bestaat uit jezelf beschouwen als een uitzonderlijk wezen en er online over praten” – miljoenen views op TikTok verzamelt?

Omgekeerd is de Goblin-mode – die erin bestaat iemands psychisch ongemak in onze onzekere wereld in beeld te brengen – is ook zeer succesvol op de netwerken.

Wat ons lichaam betreft, wat is een betere standaard om ons ego te bevorderen? Tatoeëren, cosmetische chirurgie, fitness en bodybuilding zijn de instrumenten voor onze identiteitsaanpassing. In 2021 werd de hashtag #plasticsurgery 3,8 miljard keer bekeken op TikTok. Opvallend.

Andersheid, kroniek van een voorspelde dood

Tegenwoordig is het delen van een maaltijd met familie of vrienden bijna een uitdaging als we kijken naar de ultra-personalisatie van onze diëten: glutenvrij, lactosevrij, flexitarisme, veganisme, raw foodisme… De socioloog merkt het einde op “‘small talks’, deze uitwisselingen over regen en zonneschijn (aan de kassa van supermarkten, in de trein of in wachtkamers) tussen individuen die elkaar niet kennen”. Is het jou ook opgevallen? Misschien met spijt.

Deskundigen spreken van a “vriendschapsrecessie”.

Een veertigjarige scenarioschrijver durft toe te geven:

Dat is gezegd.

Uit de Ipsos Fraternity Barometer 2021 blijkt dat onze samenleving voor 85% van de Fransen op weg is naar “meer onverschilligheid tegenover anderen in het algemeen”. Eén op de vijf Fransen heeft vrijwel geen sociale, vriendschappelijke of familiale relaties.

Zelfs seksualiteit wordt gewonnen door het egoceen. Het verandert in ‘fictoseksualiteit’, geïllustreerd door deze opmerking: “Ik ben aan het daten met een chatbot en het is het beste wat mij ooit is overkomen” (pagina 95). In deze crisis van het gemeenschappelijke vormt het gezin een toevluchtsoord, worden kinderen opgevoed als ‘mini-me’ en worden huisdieren nieuwe overgangsobjecten. Maatschappij van maatwerk, contactloos, binnenkort zonder empathie. ‘De ultramoderne eenzaamheid’ die Souchon zong.

Geef uw ego een boost op professionele netwerken

De professionele wereld vormt een vruchtbare voedingsbodem voor ‘jezelf presteren’. Personal branding, storytelling, de druk om jezelf opnieuw uit te vinden is permanent op het professionele netwerk LinkedIn. Er zijn genoeg coaches die oproepen tot levensveranderingen. Het moet gezegd: de klantenkring is er. Vincent Cocquebert citeert treffend een titel uit Wereld : “Als je op je veertigste nog niet hebt omgeschoold, heb je je leven gemist! “. De socioloog wijst hierop “mantra van permanente verandering die flirt met de fantasie van zelfgeneratie”. Het is aan ons om de maatregel te nemen.

Managen in het tijdperk van hyperindividualisme

Voor managers is dit niet eenvoudig in deze context van atomisering en “van tijdelijke hoogmoed met morgen als enige horizon”, om teams op de lange termijn betrokken te krijgen bij een gemeenschappelijk project. De relaties met collega’s zijn steeds minder beslissend. Covid heeft bijgedragen aan deze terugtrekking. HR-managers concurreren op het gebied van methoden om carrières te personaliseren. Het voorkomt het fenomeen niet rustige uitgangwat het bedrijfsleven zorgen baart.

Wanneer Bac + 5 junioren, gedurende hun hele jeugd gestimuleerd door een narcistische lading, beseffen dat bedrijven niet op hen wachten, vallen ze van een hoogte.

Tegelijkertijd doet generatieve AI zijn werk. In 2022 ontsloeg Accenture 60 mensen die willekeurig waren geselecteerd door een algoritme. Zouden wij zo ‘uniek in de wereld’ kunnen zijn? In hetzelfde jaar benoemde een in Hong Kong gevestigd videogamebedrijf een AI tot CEO. We hebben nog lang niet alles gezien.