Waarom kan terugkeer naar het werk na zwangerschapsverlof een bijzonder moment zijn?
Thi Nhu An Pham: Vrouwen kunnen psychologisch, fysiek en emotioneel kwetsbaar zijn.
Op professioneel niveau is het een uitdaging, want na maanden afwezigheid kom je op een bepaalde datum terug om een baan te hervatten waarvan je denkt dat je die kent, maar niet meer helemaal.
Iedereen denkt dat we weer verder gaan alsof er niets is gebeurd. Het is echter alsof we in een nieuwe wereld aankomen, behalve dat niemand er rekening mee houdt. Ik heb zelden of nooit gehoord van een proces van re-onboarding van vrouwen als ze terugkeren van zwangerschapsverlof.
Waarom wordt herstel zo weinig overwogen door bedrijven?
TNAP: De organisatie van werk komt voort uit de industriële revolutie. Ik karikatuur destijds, maar de mannen waren in de fabriek en de vrouwen werden teruggestuurd naar de huiselijke en gezinssfeer om voor de kinderen te zorgen, zodat de mannen zich op het werk konden concentreren. Toen ze weer aan het werk gingen, was er geen openbaar debat over hun herplaatsing. In feite is het op hen dat we deze balans tussen professioneel en persoonlijk leven hebben gebaseerd. Zelfs vandaag de dag wordt deze vraag behandeld door het vrouwelijke prisma. Ook hebben bedrijven nooit nagedacht over de integratie van vrouwen als zodanig. Gevolg, we stellen de vraag voor teruggave zwangerschapsverlof niet.
Heeft dit ook gevolgen voor vrouwelijke leidinggevenden?
TNAP: Het is van invloed op alle salarisniveaus en alle soorten banen maar het zijn misschien vrouwelijke leidinggevenden die meer moeite zullen hebben om werkbeperkingen en gezinsbeperkingen met elkaar te verzoenen. De wereld van werk, vooral de tertiaire sector, is gebaseerd op een masculien model waarin presenteïsme koning is. Er zijn, zo hebben onderzoekers aangetoond, “maternale straffen” en ook een “moederschapsrisico” gekoppeld aan een negatieve representatie van moeders op het werk. Ze zouden worden beschouwd als minder betrokken werknemers, aan wie we promoties zouden weigeren omdat we van mening zijn dat hun werk minder prioriteit heeft of dat ze niet in staat zullen zijn om met hun werkbeperkingen om te gaan. Het is ingewikkeld voor vrouwen om tegen de stroom in te gaan.
Wat moeten bedrijven doen?
TNAP: Het is noodzakelijk om het moederschapsproces in het bedrijf te ondersteunen, van het kinderproject tot de terugkeer naar het werk, rekening houdend met de noden, verwachtingen en de nodige flexibiliteit. Bedrijven moeten zich afvragen hoe ze hen kunnen reïntegreren en regelmatig bijeenkomsten organiseren om de tijd te nemen om hen te ondervragen over hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Het betekent ook rekening houden met vaders om dit dubbel ouderschap te bevorderen en ouders ondersteunen bij de moeilijke balans tussen werk en privéleven.
En de beheerders?
TNAP: Ik zou zeggen dat het belangrijk is om naar ze te luisteren en geen vooropgezette ideeën te krijgen over wat ze wel of niet willen. Het is belangrijk om regelmatig hun behoeften te inventariseren. Ze moeten zowel worden beschouwd als een nieuwe rekruut die opnieuw moet worden ingescheept, maar ook als iemand met ervaring, met hun vaardigheden en een behoefte aan uitdagingen. Tegenwoordig zijn er te veel vrouwen die met een brok in hun maag weer aan het werk gaan omdat ze moeten begrijpen dat ze zich onmiddellijk moeten bewijzen. Je moet jezelf de overgangstijd gunnen om opnieuw te leren samenwerken, zodat beide partijen tevreden zijn.
Zijn er tips om in goede omstandigheden weer aan het werk te gaan?
TNAP: Voor een rustig herstel hangt niet alles van hen af, integendeel. Het is de professionele, sociale en familiale omgeving die aanwezig moet zijn om ervoor te zorgen dat ze zo vredig mogelijk zijn. We mogen niet vergeten dat dit een overgangsperiode is, niet noodzakelijkerwijs comfortabel. Het is normaal dat je in het begin je ritme niet vindt. Je moet lief zijn voor jezelf, naar jezelf kunnen luisteren en vooral op je hoede zijn voor mogelijke discriminatie of kwaadwillige handelingen. We integreren onbewust het seksistische en moederfobische klimaat van de arbeidswereld.
Veel van de vrouwen die ik interviewde, beseften dit a posteriori door me te vertellen wat ze hadden meegemaakt.
