Aanstaande zaterdag 13 januari vindt de Werelddag ter bestrijding van depressie. Een dag waarop massaal wordt opgeroepen tot het belang van de zorg voor en het waarborgen van onze geestelijke gezondheid, maar er is iets dat we niet mogen vergeten: we moeten er ook op het werk voor zorgen. Tegenwoordig concentreren we ons op depressie, maar dit, samen met stress of angst, veroorzaakt allerlei soorten stoornissen bij werknemers: mobbing, burn-outsyndroom, vervagingseffect… Die ziekten en problemen op het werk steeds wijdverbreider en genormaliseerder maken. Terwijl ze dat niet zouden moeten zijn.
Daarbij komt nog het stigma en het gebrek aan kennis rond depressie, wat de mensen die eraan lijden verder ondermijnt. Depressie, zoals het Rode Kruis vorig jaar aan de kaak stelde, Het is niet synoniem met kwetsbaarheid of gebrek aan wil, maar eerder met een ziekte veroorzaakt door de combinatie van biologische, psychologische en sociale factoren. Daarom moet het de nodige erkenning krijgen in onze regelgeving, net zoals de meeste fysieke kwalen dat doen.
Dit werd verklaard door de secretaris-generaal van de UGT, Pepe Álvarez, en de secretaris van Arbeidsgezondheid, Ana García de la Torre, in een vakbondsrapport uit oktober 2023, getiteld ‘Geestelijke gezondheid en werk’, en waarin de noodzaak werd benadrukt om dit probleem aan te pakken. probleem dat voor de organisatie een sociale plaag aan het worden is in Spanje. Dit rapport benadrukt het gebrek aan preventie in bedrijven, in tegenstelling tot de grote baanonzekerheid op de arbeidsmarkt.
“Baanonzekerheid is ziekelijk en dodelijk. Volgens het ministerie van Volksgezondheid bedragen de kosten van depressie in ons land meer dan 6 miljard euro, en vertegenwoordigen productiviteitsverliezen als gevolg van ziekteverlof en voortijdig verlof 67% van die 6 miljard euro. Deze ziekte zal zijn grootste gezondheidsprobleem in 2050 en in Spanje plegen elke dag 11 mensen zelfmoord, wat de eerste doodsoorzaak in ons land is en de eerste doodsoorzaak onder de bevolking tussen 15 en 29 jaar oud”, stond er gedetailleerd in. Cijfers die een duidelijke boodschap achterlaten: “het is essentieel om grenzen te stellen aan geestelijke gezondheidsproblemen op het werk”, zo legde de vakbond uit.
Het probleem van de geestelijke gezondheid in Spanje
In het rapport ‘Job insecurity and Mental Health’, gepubliceerd door het Ministerie van Arbeid in maart 2023, worden angst en depressie genoemd als de twee belangrijkste klinische aandoeningen die verantwoordelijk zijn voor de ziektelast van psychische problemen. Het stimuleerde de “hoge prevalentie” van geestelijke gezondheidsproblemen die Spanje kent onder de bevolking van 15 jaar of ouder: 5,8% heeft chronische angst (1 op de 12 vrouwen, 1 op de 28 mannen, 1 op de 12 mensen werkloos, 1 op de 23 mensen die werken en 1 op de 4 mensen die niet kunnen werken).
Van hun kant heeft 5,3% een depressie (1 op de 14 vrouwen, 1 op de 31 mannen, 1 op de 13 werklozen, 1 op de 40 werkende mensen en 1 op de 4 mensen die niet kunnen werken). Problemen die gewoonlijk worden gedelegeerd aan een gezondheidszorgsysteem dat deze gezondheidsproblemen behandelt ‘en de neiging heeft te hypermedicaliseren’, benadrukt het rapport. En er blijkt een alarmerend feit te zijn: Spanje is het land dat per inwoner de meeste anxiolytica en hypnotica ter wereld consumeert.
Toename van ziekteverzuim als gevolg van geestelijke gezondheid
In het rapport van UGT werd vermeld dat dit slechts tot 1 oktober 2023 het geval was 451.646 ziekteverzuim vanwege geestelijke gezondheid, waarbij mei 2023 de “recordmaand” in de hele geschiedenis is, met 56.600 tijdelijke arbeidsongeschikten als gevolg van geestelijke gezondheid, waarmee zelfs de maanden van de pandemie worden overtroffen. Tot de bovengenoemde datum besloegen de dagen van ziekteverlof vanwege psychische stoornissen 15% van het totaal, wat de duur ervan benadrukt: hun gemiddelde duur was 108 dagen, alleen overtroffen door tumoren en problemen met de bloedsomloop.
Toen al eiste de UGT, net als de rest van de vakbonden, een passende regelgeving om de controle en het beheer van de geestelijke gezondheid in de werkomgeving te reguleren, zoals deze zich op fysiek of fysiologisch niveau voordoet: “Alleen op deze manier kunnen we eisen dat bedrijven psychosociale risico’s behandelen zoals elk ander hygiëne- of veiligheidsrisico op de werkplek, waardoor we ze kunnen identificeren en lokaliseren en vooral kunnen beheersen met als doel ‘ ze komen niet tot stand en veroorzaken geen gevolgen voor de (in dit geval mentale) gezondheid van de werknemers.”
Wat betreft slachtoffers is er een specifiek probleem dat het gebrek aan erkenning van psychische aandoeningen en stoornissen benadrukt: De meeste tijdelijke handicaps van dit type worden geclassificeerd als een veel voorkomende ziekte, zelfs als ze door het werk worden veroorzaakt.. Benadrukt moet worden dat, als het als beroepsziekte wordt aangegeven, het verlof niet alleen eerder wordt geïnd, maar ook vanaf het begin een hoger bedrag wordt ontvangen.
Het is iets dat ook is opgenomen in het rapport ‘Job Precariousness and Mental Health’, waarin dit probleem wordt erkend en wordt toegeschreven aan de “juridische problemen van het classificatiesysteem dat het Spaanse systeem gebruikt om beroepsziekten te identificeren” en aan de moeilijkheid om “classificeer een psychische stoornis als een arbeidsongeval, vanwege de moeilijkheid om aan te tonen dat de ziekte een exclusieve causale relatie heeft met werk, aangezien geestelijke gezondheidsproblemen een complexe causale zwangerschap hebben waarin werk- en niet-werkelementen kunnen voorkomen.
In die zin benadrukten zij de rol van het optreden van de Arbeids- en Sociale Zekerheidsinspectie (ITSS), die op het gebied van psychosociale risico’s toezicht houdt op de naleving van sociale normen, fundamenteel met betrekking tot risicobeheer. normen met betrekking tot onder meer psychosociale risicobeoordeling, preventieve maatregelen, planning van preventieve activiteiten, training en preventieve informatie.
In algemene termen wordt het niet naleven door bedrijven met betrekking tot werktijden, werktijden, pauzes, salarissen, te lage offertes en dergelijke echter niet geanalyseerd als mogelijke psychosociale risicofactoren, maar eerder als ‘strikte schendingen van de arbeidsregelgeving en/of sociale wetgeving’. Veiligheid”, dus juridisch gezien bestaat er geen verband tussen deze factoren en de risico’s of psychosociale aandoeningen die zich kunnen voordoen, ook al kunnen ze wel met elkaar verband houden.
Baanonzekerheid, een belangrijke trigger van depressie
In het eerder genoemde Werkrapport wordt de Baanonzekerheid als een factor die intrinsiek verband houdt met het optreden van psychische stoornissen, zoals depressie of angst, vooral in het geval van vrouwen en werklozen. Daarin werd erop gewezen dat er onder de Spaanse actieve bevolking meer dan 511.000 gevallen van depressie waren, met een aan de bevolking toe te schrijven risico van 33,2%, “dus kan worden gezegd dat als de precaire bevolking (inclusief de werklozen) “ Met een stabiele werkgelegenheid hadden bijna 170.000 gevallen van depressie voorkomen kunnen worden.”
Detecteer werkdepressie
Vanuit de USO-vakbond leggen ze uit dat depressie een complexe ziekte is die kan worden veroorzaakt door een combinatie van medische, emotionele en genetische oorzaken. Maar ook voor milieu-, situationele en zelfs seizoensproblemen. De werkplek is daar één van en ze waarschuwen voor enkele symptomen die ermee gepaard gaan: diepe droefheid, aanhoudende ontmoediging en een algemeen gebrek aan energie en motivatie die verband houden met werk. Dit kan onder meer angst, demotivatie, stemmingswisselingen of agressie veroorzaken.
Een klinische aandoening die meestal wordt geassocieerd met het feit dat de persoon een ‘bad streak’ doormaakt en die normaal gesproken wordt gerechtvaardigd door situaties in de privésfeer. Maar zoals de vakbond waarschuwt, werkt werkdepressie precies andersom: een reeks factoren in onze werkomgeving veroorzaken de bovengenoemde symptomen, die ons tot een depressie leiden, die uiteindelijk de rest van de gebieden van ons leven beïnvloedt.
