Telewerken, verlof, wekelijkse rust, werktijden… het systeem voor de Olympische en Paralympische Spelen van Parijs 2024 roept verschillende vragen op over een mogelijke aanpassing van de arbeidsomstandigheden in Frankrijk. Hoewel het arbeidsrecht uiteraard van toepassing blijft, zijn er bepaalde uitzonderingen gepland. Sommige hebben alleen betrekking op bedrijven die rechtstreeks door de gebeurtenis zijn getroffen, andere bestaan al in de regio Arbeidswet. inventariseert elk onderwerp.
Rusttijd
Volgens de Arbeidswet heeft elke werknemer recht op wekelijkse rust, gelijk aan minimaal 24 aaneengesloten uren, waaraan de elf aaneengesloten rusturen na een werkdag moeten worden toegevoegd. Dit geeft dus een wekelijkse rusttijd van minimaal 35 uur. Meestal hebben werknemers recht op twee rustdagen, meestal aaneengesloten, meestal zaterdag en zondag of zondag en maandag.
Goud, decreet nr. 2023-1078 Door de overheid gepubliceerd op 24 november 2023 kan deze wekelijkse rust worden opgeschort, maar alleen voor bedrijven die deelnemen aan de organisatie of uitzending van de Spelen. In de praktijk gaat het dus om de bedrijven die de evenementen opnemen en uitzenden, met name de Spaanse omroeporganisatie OBS; medewerkers van Cojo, het organisatiecomité van de Olympische en Paralympische Spelen; en de werknemers die zorgen voor de exploitatie van de Olympische locaties, die ongeveer vijftig tellen en op de lijst staan een decreet van 11 maart 2024.
Deze is alleen geldig van 18 juli tot en met 14 augustus. Werknemers van wie de wekelijkse rusttijd is geschrapt, moeten onmiddellijk na de vrijstellingsperiode genieten van een ten minste gelijke compenserende rusttijd. Bovendien kan van deze mogelijkheid maximaal twee keer per maand gebruik worden gemaakt. Het Ministerie van Arbeid had eind 2023 online gezet een vraag- en antwoordblad om nadere details over deze mogelijkheid te verstrekken.
Volgens het boek van Bernard Thibaut, voormalig algemeen secretaris van de CGT en vakbondsvertegenwoordiger bij Cojo, Achter de schermen van de Olympische Spelen, zou dit maximaal 5.000 mensen moeten treffen, van de 200.000 die zijn opgeroepen om aan de Olympische Spelen te werken. Particuliere beveiligingsbedrijven kunnen bijvoorbeeld niet van deze vrijstelling profiteren.
Lees ook: Welke impact hebben de Olympische en Paralympische Spelen op de werkgelegenheid van managers?
Feit blijft dat een bepaald aantal werkgevers in bepaalde specifieke sectoren actief is kunnen nu al genieten van een vrijstelling van de zondagsrustdoor deze rustdag op een andere dag van de week toe te staan, op gebruikelijke of incidentele basis. Bovendien, decreet nr. 2023-380 van 19 mei 2023 voorziet in de uitzonderlijke mogelijkheid voor detailhandelsbedrijven om af te wijken van de zondagsrust, door bij toerbeurt een andere rustdag toe te wijzen aan werknemers. Dit moet echter op vrijwillige basis gebeuren en werknemers kunnen hun besluit op elk moment terugdraaien. Naast de wettelijk verschuldigde wekelijkse rust genieten zij bovendien van een vergoeding die minstens gelijk is aan de duur van de arbeid die op zondag wordt verricht, en van een financiële vergoeding van minstens het dubbele van de gebruikelijke vergoeding.
Deze vrijstelling is mogelijk van 15 juni tot 30 september voor gemeenten die evenementen organiseren, grenzend aan en belangrijke verbindingen met de Olympische locaties, met name via het transportnetwerk. Het verzoek moet naar de prefectuur worden gestuurd en de toestemming wordt verleend na advies van verschillende autoriteiten.
Duur en werktijden
Volgens de Arbeidswet mag de dagelijkse arbeidsduur niet langer zijn dan tien uur, en de wekelijkse arbeidsduur 48 uur, met een gemiddelde van 44 uur over twaalf weken. De organisatie van de Olympische en Paralympische Spelen heeft deze bepalingen niet gewijzigd, maar de uitzonderingen waarin dezelfde Arbeidswet voorziet, blijven bestaan. De werkuren kunnen dus oplopen tot twaalf uur per dag en 60 uur per week, met een gemiddelde van 46 uur per week, gedurende twaalf weken. Voor de uitvoering van een dergelijke vrijstelling is echter een collectieve overeenkomst of een bestuurlijke machtiging vereist.
Wat de werktijden betreft, zijn werkgevers, indien zij dit nodig achten, bevoegd om gespreide werktijden aan werknemers op te leggen, door zowel de openingsuren van het bedrijf als de begin- en eindtijden van de dienst te vervroegen of uit te stellen. Deze wijziging moet echter ter raadpleging worden voorgelegd aan het Economisch en Sociaal Comité, indien dat bestaat. Echter, een blad van de Digitale Arbeidswet stelt dat “ de wijziging van het rooster mag geen buitensporige inbreuk maken op het recht van de werknemer op respect voor zijn persoonlijke leven en gezinsleven, of op zijn recht op rust “. Bovendien worden de uren die tussen 21.00 uur en 06.00 uur worden gewerkt, beschouwd als nachtarbeid. En het verplaatsen van medewerkers van een dagrooster naar een nachtrooster kan alleen na cao of machtiging van de Arbeidsinspectie. Bovendien kan de werkgever een wijziging (tijdelijk of definitief) van de werkplek opleggen, zolang het nieuwe adres in hetzelfde geografische gebied blijft als het oude.
Vertrekken
De werkgever kan tijdens het JOP besluiten zijn vestiging te sluiten, na overleg met de personeelsvertegenwoordigers. Dit leidt er in feite toe dat alle medewerkers tijdens deze periode een deel van hun betaald verlof opnemen. Bovendien heeft de werkgever, ook buiten sluiting van de vestiging, wettelijk de mogelijkheid om eenzijdig de verlofperioden van zijn werknemers vast te stellen, tenzij er een collectieve overeenkomst bestaat die het opnemen van verlof regelt. Hij moet het echter wel doen voldoende van te voren zodat medewerkers de mogelijkheid hebben om zichzelf te organiseren. De periode voor het opnemen van het hoofdverlof moet hij minimaal twee maanden vóór de aanvang ervan bekendmaken, en de volgorde van het vertrek van de werknemer minimaal een maand van tevoren.
Telewerk
In de gebieden waar de Olympische evenementen zullen plaatsvinden, zal het verkeer waarschijnlijk ernstig verstoord worden, te beginnen met Ile-de-France. Genoeg om werknemers wier werk het mogelijk maakt om tijdens deze periode 100% te telewerken. Telewerken kan echter niet eenzijdig door de werknemer worden beslist. Dit is een overeenkomst tussen hem en zijn werkgever. Zelfs bij zeer verstoord verkeer en bij gebrek aan een bestaand charter of akkoord kan de werkgever telewerken dus weigeren aan zijn werknemers.
Werknemers kunnen ook telewerken weigeren die de werkgever aanbiedt. Deze laatste heeft echter de mogelijkheid om dit in geval van uitzonderlijke omstandigheden te eisen (artikel L1222-11 van de Arbeidswet). Een aanzienlijke verstoring van het verkeer zou daarom door bepaalde werkgevers kunnen worden beschouwd als een legitieme reden om tijdens de tests hun toevlucht te nemen tot fulltime telewerken – maar aangezien dit niet zwart-wit in de wet staat, zou dit zich kunnen lenen voor rechtszaken. In bepaalde gebieden, voornamelijk in Parijs rond de Seine, waarvoor een “gaming pass” moet worden aangevraagd, kunnen werknemers die deze niet hebben ontvangen, gedwongen worden te telewerken. Maar JOP's vormen op zich geen uitzonderlijke omstandigheid die de werkgever de bevoegdheid zou geven om telewerken op te leggen.
Tijdens werktijd naar de Olympische Spelen kijken
Het is duidelijk dat geen enkele bepaling van de Arbeidswet werknemers langere pauzes toekent om een sportwedstrijd te volgen. Voor de meest ijverige JOP-deelnemers was de beste oplossing waarschijnlijk om tijdens deze periode verlof te vragen of om RTT's in te stellen op wedstrijddagen. Voor mensen die slechts geïnteresseerd zijn in een paar korte tests, kan de oplossing erin bestaan hun pauzes te plannen rond het uitzendschema voor deze tests – op voorwaarde dat ze voldoende autonomie hebben in de organisatie van hun werktijd. Een aanpassing van de uurroosters is mogelijk, maar ook hier vereist dit óf een zekere autonomie over de werktijd óf het verkrijgen van voorafgaande toestemming van je leidinggevende.
Bij telewerken is het onderwerp iets eenvoudiger – voor taken die bijvoorbeeld zonder problemen voor de televisie kunnen worden uitgevoerd – maar ook hier is het niet mogelijk om enkele uren te stoppen met werken om de tests te volgen. Voor medewerkers met een dagkaart, vooral voor zelfstandig leidinggevenden, is het organiseren van uw werk rondom de Olympische evenementen eenvoudiger. De organisatie van hun werktijd mag echter niet in strijd zijn met de beperkingen van de organisatie van de activiteiten van het bedrijf, noch hun productiviteit beïnvloeden.
Sommige bedrijven kunnen er ook voor kiezen om evenementen van de Olympische en Paralympische Spelen binnen het bedrijf uit te zenden. In dat geval zijn medewerkers uiteraard vrij hierbij aanwezig te zijn. Maar uiteraard verplicht niets de werkgever daartoe. Het heeft zelfs het recht om zijn werknemers te verbieden naar uitzendingen te kijken, en hen te bestraffen als ze dat toch doen. Op voorwaarde dat de sanctie evenredig is aan de fout (te lange pauze, geschiedenis van de werknemer, gevolgen voor de activiteit, enz.).
