Koninklijk Wetsbesluit 16/2022 markeerde een voor en na voor het collectief van Huishoudelijke medewerkers. Vooral om een fundamenteel recht te verwezenlijken dat deze werknemers al jaren op discriminerende wijze werd ontzegd: hun recht op het innen van werkloosheidsuitkeringen. Ze werden echter pas halverwege erkend, omdat de regel geen terugwerkende kracht kent: alles wat ze vóór de inwerkingtreding van dit koninklijk besluit hebben bijgedragen, wordt niet in aanmerking genomen.
Het is slechts een van de losse randen, misschien wel de meest beruchte, maar die naast andere punten bestaan die direct dode letter zijn gebleven. Het is het geval van de regelgeving inzake de preventie van beroepsrisico's, waarover niets bekend is, hoewel het al ontwikkeld had moeten zijn. Ze vertellen het van Sedoac in eerste persoon aan 'Noticiastrabajo', een vereniging van huishoudelijk personeel, gevestigd in Madrid, die sinds vorig jaar niets meer van de regering heeft gehoord.
Zij waren een van de verenigingen waarmee het Ministerie van Arbeid contact opnam om aan deze ORP-gids te werken, om te zien wat deze zou moeten bevatten en om samen te werken. De communicatie werd echter verbroken door de oproep tot algemene verkiezingen en is niet hervat. Ten minste, in het geval van Sedoac (Active Domestic Service), waarmee niet opnieuw contact is opgenomen.
Het is een echte zorg binnen de groep die ziet hoe februari afloopt, de maand waarin deze zou moeten verschijnen vanwege de ratificatie van Conventie 189, ondanks dat deze zo noodzakelijk was, zowel op het gebied van fysieke als psychosociale risico's. En ook al zou het 'in extremis' binnenkomen, 'laten we eens kijken hoe het binnenkomt', zegt Edith Espinola, woordvoerder van Sedoac. Ze is bang dat het erop uit zal gaan om 'aan het schema' te voldoen, maar zonder rekening te houden met de aanbevelingen en werkelijke behoeften van deze werknemers.
“Alles moet verzameld worden, want het bestaat niet”voegt hij eraan toe, waarbij hij benadrukt dat het gaat om de bescherming van werknemers die bijzonder kwetsbaar en blootgesteld zijn vanwege de aard van het werk dat ze verrichten, uitgevoerd in de privacy van een huis waar niemand achter gesloten deuren iets lijkt te weten.
De PRL-regelgeving, opgenomen in het Koninklijk Besluit, maar zonder uitwerking
Via Koninklijk Wetsbesluit 16/2022 werd de wijziging van Wet 31/1995 ter voorkoming van beroepsrisico's aangekondigd, waardoor de dekking ervan werd uitgebreid tot huishoudelijk personeel. Daarin stond, zoals advocaat Javier de Cominges aan ‘Noticiastrabajo’ uitlegde toen het werd goedgekeurd, de specifiek risico dat deze werknemers doorgaans lopen vanwege hun geslacht.
Concreet wordt in de achttiende aanvullende bepaling vastgelegd dat “werknemers in het kader van de bijzondere arbeidsrelatie van de gezinsthuisdienst recht hebben op een effectieve bescherming op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk, vooral op het gebied van de preventie van geweld tegen vrouwenrekening houdend met de specifieke kenmerken van huishoudelijk werk, onder de voorwaarden en met de garanties waarin de regelgeving voorziet om hun gezondheid en veiligheid te garanderen.
Men begreep echter dat het een vraag was zou volgens de regelgeving worden ontwikkeld, maar, zoals deze advocaat klaagde, “het probleem van deze groep is dat wanneer ze zeggen “we zullen zien in de toekomst”, de toekomst nooit komt.” En voorlopig lijkt het vervuld te zijn. Omdat het, zoals Sedoac uitlegt, officieel niet bekend is wat er in deze regeling zal worden opgenomen, of werkgevers aan een reeks verplichtingen zullen moeten voldoen, of er training zal worden gegeven of een evaluatieplan zal worden geïmplementeerd. En, heel belangrijk, hoe het tot stand zal worden gebracht, zodat het in de huizen terechtkomt en wordt vervuld.
In mei 2023 kondigde het Ministerie van Arbeid aan dat er een nieuwe “fundamentele norm” zou worden gehanteerd om “de rechten van duizenden thuis- en huishoudelijke hulpwerkers te beschermen”, in lijn met de Gezondheids- en Veiligheidsstrategie in het Werk 2023-2027. daartoe werd de wijziging voorgesteld van Koninklijk Besluit 486/1997 van 14 april, dat de minimale veiligheids- en gezondheidsvoorzieningen op de werkplek vastlegt, “om uitdrukkelijk melding te maken van bedrijven ten dienste waarvan het personeel staat dat zich bezighoudt met de thuiszorgactiviteit .”
Deze nieuwe regelgeving, zoals destijds gedetailleerd, omvatte ook verbeteringen in de preventie van beroepsrisico’s voor mensen die in de thuiszorg werkten, voornamelijk vrouwen, door de integratie van het genderperspectief in de preventie van beroepsrisico’s, met specifieke maatregelen tegen biologische, kankerverwekkende of chemische stoffen. Ook werden zelfevaluaties voorgesteld waar de Arbeidsinspectie indien nodig om zou kunnen vragen.
Eind juni 2023 vond de openbare raadpleging plaats over het reguleringsproject van het Koninklijk Besluit waarbij de bovengenoemde achttiende aanvullende bepaling ter preventie van beroepsrisico’s zou worden ontwikkeld, maar Het wacht nog op goedkeuring en het is eindelijk bekend hoe het zal worden ontwikkeld. Sedoac bevestigt tegenover dit medium dat ze vanaf 27 februari 2024 geen verder nieuws over deze verordening hebben gehad sinds vorig jaar.
Geen enkele ziekte wordt erkend als beroepsbeoefenaar
Parallel aan de beroepsrisico’s van thuiswerken beweert Sedoac nog een probleem dat de groep van deze werknemers blijft ondermijnen: geen enkele ziekte wordt erkend als een professional. “Het kan zijn dat ik een glas aan het schoonmaken ben en van de ladder val, wat niet als een arbeidsongeval wordt herkend”, zegt Edith Espinola.
Maar niet alleen dat, dat is ook bekend Er zijn bepaalde pathologieën waar deze werknemers systematisch last van hebben. vanwege de taken die zij dagelijks uitvoeren, gebruikelijk zijn in hun beroep, en die niet als beroepsziekte worden erkend. Het houdt strikt verband met het ontbreken van een beoordeling van de beroepsrisico's bij huishoudelijk werk, omdat het zonder deze risico's moeilijker is om een verband vast te stellen tussen hun verwondingen en pathologieën en hun beroepsactiviteit.
Onder deze pathologieën valt het carpaletunnelsyndroom of verwondingen aan de heupen en knieën, met speciale aandacht voor de werknemers die voor afhankelijke mensen zorgen en dagelijks positieveranderingen op hen moeten oefenen, dit zijn bewegingen die het lichaam beschadigen en verslijten.
Zonder deze erkenning zijn zij benadeeld bij het aanvragen van ziekteverlof of blijvende invaliditeit als zij door hun situatie niet kunnen werken. Ze worden toegekend voor gewone en niet-professionele onvoorziene omstandigheden, die economische schade met zich meebrengen.. Om dit ongedaan te maken, zijn ze gedwongen te klagen, terwijl de meerderheid niet over de middelen beschikt om dat te doen.
De president van Sedoac, Karla Girón, laat ons ook een voorbeeld zien: “We hebben een geval van een collega die tien jaar lang voor een volledig afhankelijke persoon heeft gezorgd. De dame voor wie ze zorgde stierf en de werkneemster bleef achter met haar lichaam volledig verwoest”, zegt ze, en legt uit dat de dokter duidelijk was toen ze haar vertelde dat ze geen enkel werk kon doen waarvoor het gebruik van geweld nodig was: “Als ze het doet nogmaals, de dokter heeft haar duidelijk verteld: nog een inspanning en ze zal de tussenwervelschijven in haar ruggengraat laten barsten en volledig verlamd raken.”
Het probleem, zo vervolgt hij, is dat als deze werkneemster een pensioen voor blijvende invaliditeit had aangevraagd, zij erkenning zou hebben gekregen voor veel voorkomende onvoorziene omstandigheden en niet genoeg zou hebben gehad om van te leven. Een resolutie die de werkneemster overweldigde, die naar haar land terugkeerde en geconfronteerd werd met de onmogelijkheid om met een pensioen in Spanje te blijven of een andere baan te vinden dan die van huishoudelijk werker: “ze vertrok teleurgesteld” en bovendien zonder enig recht, aangezien de De familie heeft haar ontslagen zonder haar het recht op compensatie en schikking te verlenen, waardoor ze beide niet heeft betaald.
Edith voegt er ook nog een belangrijk punt aan toe: de 10 jaar werken en premie betalen in Spanje heeft haar niets opgeleverd. Ze blijven hier, maar zij vertrekt zonder er iets van te profiteren: “Er is veel nut en veel voordelen voor migranten', merkt ze op, waarmee ze één kant van de meest onbekende medaille onthult, maar die de realiteit is van veel vrouwen die, ondanks jarenlange dienstbaarheid, zichzelf uiteindelijk met niets kunnen zien.
** Vanuit NoticiasTrabajo hebben we schriftelijk contact opgenomen met het Ministerie van Arbeid om erachter te komen of zij aan deze verordening werken, maar vanaf 27 februari 2024 hebben we geen reactie ontvangen.
