Twee jaar later is het eindelijk bevestigd. Deze maandag De uitspraak van het Europees Comité voor Sociale Rechten (CEDS) is officieel gepubliceerd) waar dat staat compensatie voor onredelijk ontslag is in Spanje onvoldoende. De commissie heeft met 13 stemmen tegen één geconcludeerd dat er sprake is van een schending van artikel 24.b van het Europees Sociaal Handvest, zoals aan de kaak gesteld door de UGT, zodat de regering nu gedwongen zou kunnen worden het huidige systeem te hervormen en een compensatie te overwegen die groter is dan de huidig.
Spanje heeft het Europees Sociaal Handvest volledig geratificeerd en bovendien hebben PSOE en Sumar zich in hun regeringsovereenkomst ertoe verbonden “garanties voor werknemers tegen ontslag vast te stellen, het Europees Sociaal Handvest na te leven en de causaliteit te versterken in gevallen van beëindiging van de arbeidsrelatie.” Dwingt dit hen werkelijk om de compensatie te moeten veranderen als gevolg van de CEDS-uitspraak?
Carlos Javier Galán, sociale magistraat-rechter en professor aan de Open Universiteit van Catalonië (UOC), legde aan 'NoticiasTrabajo' uit dat “Er bestaat onder sommige juristen discussie over het bindende karakter van het CEDS-besluit”. Naar zijn mening, “gezien het feit dat Spanje zowel het herziene Europees Sociaal Handvest als het Aanvullend Protocol inzake collectieve vorderingen heeft geratificeerd, is verplicht de besluiten van de commissie op te volgen als de maximale vertolker van het Handvest.”
Vanuit Sumar willen ze het doen. En in feite heeft het Ministerie van Arbeid al bevestigd dat deze resolutie een “verplichting” inhoudt waaraan zij “onmiddellijk en dringend” willen voldoen. Daartoe heeft de minister van Arbeid en de tweede vice-president van de regering, Yolanda Díaz, er herhaaldelijk voor gekozen om herstelgericht ontslag vaststellenwaarbij de compensatie voor onredelijk ontslag wordt berekend rekening houdend met de bijzonderheden van elke zaak, op basis van factoren zoals leeftijd, anciënniteit en of men tot een kwetsbare groep behoort.
Met betrekking tot dit door de minister voorgestelde systeem is Galán van mening dat “het erop lijkt dat het een aantal problemen kan oplossen.” Hij is echter ook van mening “dat we de singulariteit van de compensatie niet mogen overschrijden. Ten eerste omdat het gebrek aan zekerheid niet goed is voor het bedrijfsleven, waar beslissingen gebaseerd moeten zijn op een risicobeoordeling. Ten tweede omdat Het koppelen van de hoogte van de compensatie aan persoonlijke omstandigheden heeft uiteindelijk een boemerangeffect en schaadt degenen die beschermd willen worden, omdat het leidt tot minder aanwerving van bepaalde mensen of groepen wier ontslag duurder is.”.
De gepubliceerde uitspraak van de CEDS
Het was UGT die de uitspraak van het Europees Comité voor Sociale Rechten publiceerde (hier beschikbaar), waarbij de vakbond degene was die in maart 2022 een rechtszaak aanspande om aan de kaak te stellen dat de compensatie voor oneerlijk ontslag in Spanje onvoldoende is om de werkelijke schade te herstellen die is toegebracht aan werknemers en om ontslag te ontmoedigen.
Het Comité herinnert zich daar in de eerste plaats aan “In overeenstemming met artikel 24.b van het Handvest moeten de Staten die partij zijn het recht erkennen van werknemers wier arbeidsrelatie zonder geldige reden wordt beëindigd op adequate compensatie of andere passende voorzieningen.” In die zin leggen zij uit dat compensatiesystemen in overeenstemming zijn met het Handvest als ze aan de volgende voorwaarden voldoen: “te voorzien in de vergoeding van financiële verliezen geleden tussen de datum van het ontslag en de beslissing van de beroepsinstantie; voorzien in de mogelijkheid van herplaatsing van de werknemer; en/of een schadevergoeding bieden die hoog genoeg is om de werkgever af te schrikken en de door het slachtoffer geleden schade te herstellen.”.
Om deze reden wijst de CEDS hierop “De compensatie voor onredelijk ontslag moet evenredig zijn aan de door het slachtoffer geleden schade en voldoende afschrikwekkend zijn voor werkgevers”. En in lijn met wat de vakbond verdedigde, en zoals ze al opmerkten in hun conclusiesrapport van 2023: “Elke maximale schadevergoedingslimiet die zou kunnen verhinderen dat de schade evenredig is aan de geleden schade en voldoende afschrikwekkend is, is in beginsel in strijd met artikel 24 van het Handvest”.
In dit verband herinnert zij aan verschillende gevallen van landen waar deze limieten bestonden en de instantie van mening was dat deze het herstel van de veroorzaakte schade verhinderden. Bedenk ook dat, “Hoewel de regering stelt dat een van de doelstellingen van het systeem voor het vaststellen van maximale beloningsgrenzen het bieden van grotere rechtszekerheid aan beide partijen bij de arbeidsovereenkomst was, Het kan niet worden uitgesloten dat de vooraf bepaalde vergoeding eerder als een prikkel voor de werkgever zou kunnen dienen om werknemers onredelijk te ontslaan.”.
De CEDS voegt daar zelfs aan toe “In bepaalde gevallen kunnen maximale compensatielimieten werkgevers ertoe aanzetten een pragmatische inschatting te maken van de financiële lasten van een onredelijk ontslag op basis van een kosten-batenanalyse. In sommige situaties kan dit oneerlijke ontslagen in de hand werken.”. Dat wil zeggen dat de huidige regelgeving zelfs ontslagen zou kunnen aanmoedigen.
Daarbij komt nog het feit dat “de bovengrens van de compensatieschaal staat geen toekenning van een hogere compensatie toe op basis van de persoonlijke en individuele situatie van de werknemer, aangezien de rechtbanken slechts een schadevergoeding wegens onrechtmatig ontslag kunnen opleggen binnen de grenzen van de schaal en, in overeenstemming met onder Volgens de Spaanse wet beschouwen rechtbanken arbeidsregels als lex specialis vergeleken met burgerlijke regels en wijzen zij verzoeken om aanvullende compensatie die zijn ingediend in overeenstemming met het Burgerlijk Wetboek doorgaans af..
Met betrekking tot het standpunt van de regering erkent de Europese Commissie ook dat “Er zijn verschillende beslissingen genomen door nationale rechtbanken die een “conventionaliteitstoets” hebben uitgevoerd en de verenigbaarheid van de omvang van de compensatie met internationale verdragen hebben beoordeeld. Het lijkt er echter op dat slechts in één geval aanvullende schadevergoeding is toegekend, en het lijkt erop dat deze praktijk niet op grote schaal door andere nationale rechtbanken is gevolgd. Bovendien erkent het kabinet zelf dat aanvullende compensatie bij onredelijk ontslag volgens de nationale jurisprudentie slechts in uitzonderlijke gevallen mogelijk is en dus niet in alle gevallen van onredelijk ontslag zou gelden.”.
Om al deze redenen is de CEDS van mening dat “IkDe door de Spaanse wetgeving vastgestelde maximumlimieten zijn niet hoog genoeg om in alle gevallen de door het slachtoffer geleden schade te herstellen en de werkgever af te schrikken.. Het is mogelijk dat de daadwerkelijke schade die de getroffen werknemer heeft geleden niet goed in aanmerking wordt genomen in het licht van de specifieke kenmerken van de zaak, onder meer omdat de mogelijkheid tot aanvullende compensatie zeer beperkt is.. De commissie is dan ook van oordeel dat “In het licht van alle genoemde elementen, het recht op een adequate schadevergoeding of andere passende voorziening in de zin van artikel 24.b van het Handvest is niet voldoende gewaarborgd”waarbij wordt geschat dat de Spaanse regelgeving in strijd is met artikel 24.b van het Europees Sociaal Handvest.
Nieuw vastgestelde schadevergoeding
De Europese Commissie zou in haar resolutie een manier kunnen openen om in het huidige systeem een aanvullende compensatie op te nemen naast de vastgestelde schadevergoeding, aangezien zij in dezelfde uitspraak stelt dat “als er een maximumlimiet is voor de compensatie in het geval van geldelijke schade, de het slachtoffer moet via andere juridische kanalen compensatie voor immateriële schade kunnen verzoeken, en de rechtbanken die bevoegd zijn om schadevergoeding voor zowel geldelijke als niet-geldelijke schade toe te kennen, moeten binnen een redelijke termijn een beslissing nemen.
UGT vraagt om een sociale dialoog
Na de publicatie van de uitspraak van de Europese Commissie heeft UGT hierom gevraagd roepen op tot de sociale dialoog om de Spaanse wetgeving aan deze resolutie aan te passen. In die zin eisen zij een “volledig compenserende” compensatie voor de veroorzaakte schade; compensatielimieten elimineren of verhogen; re-integratie bevorderen; omvatten verwerkingskosten en zorgen voor een snellere gerechtelijke behandeling.
Yolanda Díaz verzekerde vorige week dat “het ontslag nog een element is dat vatbaar is voor hervormingen”, en zorgde ervoor dat het, zoals gevraagd door de vakbond, aan de tafel van de sociale dialoog zal worden besproken om het aan te passen aan de Europese wetgeving. Het zal geen gemakkelijke weg zijn, aangezien het verzet van de socialistische vleugel bekend is, wat zelfs inmengde in de beslissing van de CEDS om een Spaanse deskundige, Carmen Salcedo, eruit te verwijderen. schreef een brief waarin hij meende dat de compensatie voor onrechtmatig ontslag in Spanje onvoldoende was.
