Vandaag is het 664 dagen sinds de uitbraak oorlog in Oekraïnewaar Russische troepen het grondgebied binnendrongen en luchtaanvallen uitvoerden in verschillende delen van het land. Constanza Pérez, oorlogsjournalist, en zich ervan bewust dat hij verschillende keren zijn leven op het spel heeft gezet, gelooft in de kracht van het beroep om een realiteit te laten zien die slechts weinigen durven te vertellen. Hij is vier keer naar Oekraïne gereisd om voor het televisienetwerk Telecinco informatie te verstrekken over het nog steeds voortslepende conflict. “Toen ik wakker werd zei ik: geweldig, nog één dag levend”.
Hoe heb je het begin van deze werkervaring ervaren?
Angstig. Ik heb nog nooit verslag gedaan van een oorlog in een land waar de omstandigheden zo onstabiel zijn. Ik was alleen, want mijn cameraman was Oekraïens en stond al op me te wachten in Kiev. De aankomst was een beetje chaotisch omdat ze mijn koffer kwijt waren en ik om drie uur ’s ochtends aankwam op het treinstation van de hoofdstad. De taxiservice werkte niet meer omdat er een avondklok was en mensen hun huis niet konden verlaten, maar ik had mijn persaccreditatie. Buiten het station ontmoette ik een echtpaar, dat journalist was, en vroeg hen mij naar het hotel te brengen. Ondanks de tegenslagen, angsten en beperkingen zei ik tegen mezelf: “andere collega’s hebben het gedaan, en nu ben ik degene die de kans heeft om hier te zijn en te vertellen wat er gebeurt.”
Was u zich ervan bewust dat u elke dag die voorbijging uw leven riskeerde?
Ja, maar ik probeerde er niet aan te denken. De nachten waren altijd moeilijk, we sliepen nauwelijks, en toen ik wakker werd van het geluid van de bombardementen, was ik me meer bewust van de situatie. Ik dacht: “dat is mooi, ik leef nog een dag”, want soms landden raketten vlakbij waar we sliepen of op plaatsen waar we eerder hadden geslapen.
Hoe ziet het dagelijkse leven eruit als verslag van de oorlog in Oekraïne?
Vanaf het moment dat je opstaat tot het moment dat je naar bed gaat, denk je aan oorlog. Mijn partner en ik deden het vest en de helm aan, gingen naar het conflictgebied, praatten met het leger om informatie te krijgen en probeerden heel dicht bij het front te zijn. Ik bestreek het Bakhmut-gebied en de Donbass, waar voortdurend bombardementen en aanvallen plaatsvonden.
Zie dit bericht op Instagram
Wat heeft het ons gebracht?
Bommen. Ik heb spijkers meegenomen van een clusterbom, een van de dodelijkste. Momenteel zijn er meer dan 100 landen in de wereld, waaronder Spanje, die tegen het gebruik van dit type raket zijn. In de bom zitten duizenden spijkers die, als ze ontploffen, met hoge snelheid uitzetten. Deze bommen vallen op straten en scholen. Ze maken een einde aan alles. Dit is wat Rusland momenteel in Oekraïne gebruikt, waarmee het de mensenrechten schendt. Ik heb ook lege kogelpatronen meegebracht uit een machinepistool, en kogeltjes die ik heb verzameld uit een Russische tank die het Oekraïense leger had vernietigd in een bezet gebied dat bijna een jaar geleden werd bevrijd in de Donbass-regio.
Wat was het meest schokkende moment dat je hebt meegemaakt tijdens je verslaggeving over Oekraïne?
Ik herinner me dat ze op een avond een gebouw bombardeerden, twee blokken verwijderd van waar we sliepen. Het was tien uur ’s avonds. We kwamen op de locatie aan waar puin een deel van de straat bedekte. We wisten niet hoeveel slachtoffers er waren. We hebben Telecinco hiervan op de hoogte gesteld en zijn live naar het nieuws gegaan. We hadden wat lampen die het leger had meegebracht om het puin op te halen. Ze begonnen te bewegen en er was een vrouw. Het was moeilijk, omdat ze al dood was. Een ander schokkend moment dat ik meemaakte was in Bakhmut, in maart, een maand voordat ze de stad innamen, waar we zagen hoe tientallen ouders niet wilden dat de vrijwilligers hun kinderen meenamen en daarom verborgen leefden in een kelder van 30 meter hoog. vierkanten. Toen ik vier maanden later terugkeerde naar Oekraïne, vertelde een commandant ons dat Russische troepen ze allemaal hadden weggevaagd. Die kinderen waren zes of zeven jaar oud. Het was erg moeilijk.
Hoe slaagt u erin om met deze situaties om te gaan?
Je houdt vol omdat je weet hoe belangrijk het is om te vertellen wat er gebeurt, maar aan de andere kant heb je zin om weg te gaan. Er kwam een tijd dat ik niet meer kon slapen. Maar het is moeilijk, want vandaag schrijven Oekraïense soldaten mij met de vraag wanneer ik terugkom; en ik vertel ze dat daar geen team meer is van mijn productiebedrijf omdat ze met Gaza naar Israël zijn gegaan. En het doet pijn, want ik ben nu veilig en ik ga door met mijn leven, maar zij blijven vechten voor dat van hen. De VN telt ruim 10.000 doden. De oorlog gaat door. Toen hij daar was, zei hij: “Het is goed dat ik het kan vertellen, want als ik er niet was, zou dit niet gezien worden.” Naast het informeren is het onze taak om te documenteren wat er gebeurt. Aan de andere kant moeten we ons ervan bewust zijn dat er een familie op ons wacht, en dat geen enkel verhaal de moeite waard is als we sterven, omdat we het niet langer kunnen vertellen, en dan gaat de betekenis van de journalistiek verloren.
Wat was het moeilijkste moment waarmee u te maken kreeg bij het rapporteren?
We zagen twee gewonde mensen op de grond en ik dacht: “Wat moet ik doen? Vertel ik het?” Ze waren stervende. Je wilt ze helpen, maar wat doe je? Het is heel moeilijk om te zeggen dat er gewonden zijn die zojuist zijn gebombardeerd, en bovendien zijn we ze aan het filmen. Maar als ze de ernst van wat er vanuit huis gebeurt niet inzien, zullen ze zich niet bewust zijn van het dagelijkse leven in Oekraïne.
Hoe voorkom je dat je vervalt in sensatiezucht?
Objectief zijn. Ik heb verslag gedaan van de tweede Russische aanval in minder dan 24 uur, waarbij een vrouw en een man die met de hond aan het wandelen waren, werden doorboord door machinegeweerkogels. Ze lagen. Ik vertelde het en probeerde het zo objectief mogelijk te doen.
Hoe blijf je sterk tijdens een liveshow?
Het perfecte leven bestaat niet. Als je vertelt wat er gebeurt en ze schieten van achteren met kanonnen, dan is het onmogelijk dat het perfect verloopt. Ik herinner me dat ik in een van hen hurkte, doorging met praten en nooit meer opstond. In een ander geval schreeuwde ik zelfs van schrik.
Oorlogsjournalistiek staat in de ‘TOP 10’ van de gevaarlijkste beroepen. Denk je dat het zo is?
Ja, ik heb mijn professionele carrière ontwikkeld in Mexico en hier in Spanje, waar ik verslag heb gedaan van de oorlog in Oekraïne. Er is een tak van de journalistiek die ons dichter bij de mensheid brengt, zodat we empathisch kunnen zijn voor wat er in de wereld gebeurt.
Wordt het gewaardeerd?
Ik denk het wel, ook al is er veel verloren gegaan. Wanneer ik video’s naar mijn sociale netwerken heb geüpload, werd ik manipulatief genoemd. De inspanningen van de media, of het werk van de kameraden die sterven in Gaza, moeten meer gewaardeerd worden, want wat vandaag de dag niet wordt getoond, lijkt niet te zijn gebeurd.
Wordt het goed betaald?
In mijn geval niet. Maar ik deed het niet voor het geld. Ik ging uit roeping naar Oekraïne, voor mijn eigen voldoening. Ik ben blij met mijn werk; om, ondanks het risico dat dat met zich meebracht, op de plaats te komen, te hebben kunnen vertellen wat er aan de hand was en dat veilig en wel te kunnen blijven doen.
Hoe denkt u dat de oorlogsjournalistiek zich in het digitale tijdperk heeft ontwikkeld?
Vooral voor jongeren is het ingewikkeld, omdat ze ons niet leren ons goed te informeren. Sociale netwerken zijn erg goed, maar het is belangrijk om informatie uit de officiële media te verkrijgen, omdat er veel manipulatie via de netwerken plaatsvindt. Zoals bijvoorbeeld de video van een Russische soldaat die, nadat hij een Oekraïner had vermoord, zijn militaire pak uittrok en aantrok. Zo schoot hij Oekraïense burgers neer in een van de dorpen, om de pro-Russen te laten zien dat het de Oekraïense soldaten zelf zijn die hun eigen burgers vermoorden. Je moet voorzichtig zijn, want mensen halen het beeld uit de video: ze zien een soldaat gekleed in Oekraïense militaire kleding, terwijl hij in werkelijkheid Russisch is.
Is uw leven veranderd na deze professionele ervaring?
Ja, je leert het echt waarderen om op een rustige plek te leven, te kunnen wandelen zonder explosies te horen en te weten dat er niets gaat gebeuren.
Wat zou je zeggen tegen journalisten die dit beroep willen uitoefenen?
Dat ze in zichzelf geloven, dat ze hun intuïtie volgen, dat ze zich door niemand laten vertellen dat ze het niet kunnen. Vaak zijn het onze eigen grenzen die ons niet in staat stellen vooruit te komen, vooral in zulke ingewikkelde landen als Oekraïne. We moeten naar onszelf leren luisteren: dat kan het verschil maken tussen leven of niet leven.
