Waarom dit boek?
Marc Verret: Allereerst komt dit boek voort uit de behoefte om het dagelijkse leven van een auditor van een multinational te vertellen, want er zijn maar heel weinig boeken, documentaires of films die het verhaal vertellen. Dan ook de noodzaak om ons zeer atypische vakbondsavontuur te vertellen, dat zoveel vertelt over de Franse samenleving.
Marc Verret is een financieel auditor. In 2016, na zijn afstuderen aan Parijs-Dauphine, trad hij in dienst bij EY, een van de vier grootste financiële audit- en adviesbureaus ter wereld. Hij is een gaullistische activist sinds 2010, werd vanaf 2020 vakbondsafgevaardigde van de CGT binnen EY en werd een leider van de roep om betere arbeidsomstandigheden in deze sector.
Hoe begon uw professionele ervaring als auditor?
MV: Het eerste jaar ging relatief goed. We werden behoorlijk beschermd door onze hiërarchie, in een jonge en goedaardige omgeving. Ik begin een beetje druk te voelen met betrekking tot de winstgevendheid, eerder opgevangen door onze hiërarchie. Een paar jaar later wordt het als projectmanager relatief ingewikkeld omdat we teams moeten samenstellen en begeleiden die zich in verschillende tijdzones bevinden. Dit noem ik terugkeer in de atmosfeer. Vandaar mijn burn-out in het vierde jaar. Dit is wat ik de vonk van toewijding noem. Het waren de anderen die mij deden beseffen dat het op bedrijfsniveau niet goed ging. Ik heb door de jaren heen mensen pathologieën zien ontwikkelen zoals angst, eczeem, depressie, zelfmoordgedachten, enz.
Ik was verbaasd om om mij heen mensen te zien wier gezondheidstoestand verslechterde, soms zonder het zelf te beseffen, te beginnen bij mij.
Fragment uit “Een manager in opstand. Voor een vakbondsstrijd in multinationals” (Dunod)
Ben jij je ook bewust van de kracht van het bedrijf waarvoor je werkt?
MV : EY is een multinational die multinationals adviseert. Een van de symbolen van zijn macht is het houden van sollicitatiegesprekken op een hoge verdieping van de Eerste Toren – de 27e – voor een onbelemmerd uitzicht, bovenaan de toren, op de top van de Franse economische macht. Het is een krachtig bedrijf vanwege zijn activiteit en zijn leidende positie op de markt. We fluisteren in het oor van de financiële afdelingen van de machtigste bedrijven ter wereld. Als auditor komen we vrij snel in onze carrière financiële directeuren en mensen tegen die een zeer sterke economische invloed hebben. Senioren nemen deel aan samenvattende bijeenkomsten en staan in contact met algemeen managers van grote bedrijven, zeer invloedrijke mensen.
Via hun subliminale marketing tijdens deze rekruteringsfase slagen ze erin hun jonge rekruten ervan te overtuigen dat ze behoren tot en deelnemen aan de elite van de economische wereld, waardoor een gevoel ontstaat dat ze bij een klasse horen. Zelfs als de realiteit dit verhaal dan volledig tegenspreekt, blijft het een zeer effectief initieel middel met een bepaald aantal werknemers, waardoor het bedrijf intrinsiek kan strijden tegen elke vorm van sociale strijd.
Extract
Maar je had niet het gevoel dat je een reus te lijf ging?
MV : Ja natuurlijk. Het is een beetje David tegen Goliath. Maar er zijn twee dingen waarmee u rekening moet houden. Ten eerste de steun, stilzwijgend of expliciet, van werknemers. Als bewijs hiervan is de deelname van 60% aan de professionele verkiezingen van december 2023, vergeleken met 19% in 2019. Dan zijn er natuurlijk ook onze idealen en het idee dat we hebben over de mens en meer in het algemeen over het economische systeem. We zeggen tegen onszelf dat er iets ernstig mis is, dat er echt iets aan gedaan moet worden.
Wat beweert u precies?
MV : Destijds, net als vandaag, zijn we vrij stabiel wat betreft de eisen die op twee assen zijn gebaseerd. Ten eerste is het de werktijd : de beperking van de arbeidsduur tot 48 uur per week. Wij zijn van mening dat het, om de gezondheid en veiligheid van werknemers te beschermen, noodzakelijk is om een wekelijkse limiet voor de werktijd in te stellen. De andere as heeft betrekking op de beloning, waarbij ook de kwestie van het delen van waarde aan de orde komt. De afgelopen jaren is het bedrijf flink gegroeid. Maar de salarissen zijn bevroren. Ik heb het over een ineenstorting van de koopkracht, die afhankelijk van de cijfers in de orde van grootte van 8 tot 15 procent ligt. Het verschil is zichtbaar tussen de generaties: een manager die in 2023 is aangenomen heeft een koopkracht die met 15% is gedaald ten opzichte van een manager die in 2010 is gearriveerd. Wetende dat tegelijkertijd de beloning van managers is geëxplodeerd. Daarom is de waardeverdeling minder gunstig geworden voor werknemers.
Waar zijn deze gevechten vandaag?
MV: De eerste stap, die lang heeft geduurd, was het tonen en verkrijgen van draagvlak bij medewerkers voor onze aanpak. We gaan nu al vraagtekens zetten bij de overeenkomst uit 2021, waarin de wekelijkse limiet van 48 uur werk werd afgeschaft. Dan kunnen we weer aan tafel gaan om te onderhandelen over de werktijden in ons bedrijf.
Wat is de reactie van het management op deze mobilisatie van werknemers?
MV : In werkelijkheid misten ze het punt. Zodra ons persbericht in september 2020 uitkwam en het eerste artikel van Le MondeZe waren van mening dat we in de minderheid waren en hielden dit discours drie jaar lang vol, omdat ze gesloten waren voor alle eisen. Dat is relatief jammer, want er was geen dialoog die echt tot stand kwam. Wij hopen nu een discussiefase in te kunnen gaan.
Waarom spraken volgens u weinig werknemers over slechte arbeidsomstandigheden?
MV : Over het geheel genomen is het gekoppeld aan de leeftijd van de werknemers. Met een gemiddelde leeftijd van 28 jaar aan het begin van hun carrière zijn ze bang om aan het begin van hun carrière opgebrand te raken. Het is altijd gemakkelijker om een professioneel risico te nemen als u stabiel bent en over een bepaald aantal jaren ervaring beschikt. Vooral omdat het aan de andere kant managers zijn van de leeftijd van onze ouders, twintig tot dertig jaar ouder dan wij. Er is sprake van een vrij sterk generatie-effect. Vervolgens wordt vakbondsactie vaak afgekeurd en soms gekleineerd. Dit is aan het veranderen dankzij de verschillende crises die we de afgelopen vijf jaar hebben meegemaakt. Hoe het ook zij, tot nu toe werd vakbondspolitiek gezien als iets wat het bedrijfsleven verhindert te functioneren. Kortom, er wordt systematisch gekleineerd op universiteiten en business schools. Sommigen durven niet te mobiliseren omdat wij tot de bestbetaalden van Frankrijk behoren. Soms kunnen we een vorm van onwettigheid voelen als we klagen over onze arbeidsomstandigheden of onze situatie, omdat we deel uitmaken van de 20% van de best betaalde Fransen, wat snel vervaagt gezien de evolutie die ons beroep doormaakt.
Is het een goede situatie om leidinggevende te zijn bij EY?
MV: Het is een ingewikkelde vraag… Vergeleken met de rest van de Franse samenleving, ja. Aan de andere kant verslechtert de situatie na verloop van tijd, dat is het probleem. In het boek vergelijk ik ons uurloon met het minimumloon. Vroeger was het 1,5 keer het minimumloon toen je bij EY kwam werken. Vandaag is het 1.25. Het is duidelijk dat we nog steeds beter betaald worden dan het Franse gemiddelde. Een jonge financieel auditor begint met een salaris van €2200-2300/maand, netto na belastingen. Het probleem is dat de situatie bergafwaarts gaat. Als we deze daling niet stoppen, komen we in kritieke situaties terecht. Tegenwoordig verdienen sommige collega’s niet genoeg om aan het begin van hun carrière een onderkomen in Parijs te vinden. Dit verbetert na 2/3 jaar wanneer de persoon vooruitgang boekt in de hiërarchie, maar deze situatie bestond voorheen niet. Tegenwoordig wordt dit wijdverspreid.
Ik zeg niet dat de accountants van EY arm zijn geworden. Ik ben mij ervan bewust dat zij nog steeds tot een welvarend deel van de bevolking behoren, maar dit salaris daalt in verhouding tot het gemiddelde in de Franse samenleving. Met andere woorden: de medewerkers van EY & Associés worden in de loop van de tijd steeds minder rijk. Het is deze observatie dat het management, als ze ouder zijn, moeite heeft met het begrijpen of begrijpen, waardoor er een groeiende kloof tussen de generaties ontstaat.
Extract
