Politieke en economische instabiliteit treft zelfstandigen opnieuw. Volgens de ATA Barometer voor het derde kwartaal van 2025 negen op de tien zzp’ers ervaren die onzekerheid die Spanje en de internationale context doormaken heeft direct invloed op uw bedrijf. 38,3% beweert dat hun omzet is gedaald ten opzichte van vorig jaar en één op de drie geeft toe dat hun situatie kritieker is dan in 2024.
Het pessimisme zit diep onder kleine bedrijven. Hoewel de macro-economische indicatoren geen recessie weerspiegelen, 94,1% van zelfstandig ondernemer ervaart een klimaat van politieke en economische instabiliteit dat zijn investerings-, contract- of uitbreidingsbeslissingen beperkt. Dit gebrek aan vertrouwen vertaalt zich in minder kredietaanvragen: slechts 30,2% ging naar een bank op zoek naar financiering. Het aanbod is er, maar de vraag neemt af omdat zelfstandigen de directe toekomst niet helder zien.
Daarbij komt nog de belastingdruk. 83,5% van de ondervraagden door de Nationale Federatie van Verenigingen van Zelfstandigen (ATA) wijst erop dat belastingen het grootste probleem zijn, op de voet gevolgd door socialezekerheidsbijdragen.
- Het gespannen politieke klimaat ontmoedigt kleine bedrijven
- Meer kosten en minder marges
- Nu er aanbod is, ontbreekt de vraag naar krediet uit angst voor de toekomst
- Achterstalligheid en andere toegevoegde obstakels
Het gespannen politieke klimaat ontmoedigt kleine bedrijven
De federatie onder voorzitterschap van Lorenzo Amor waarschuwt dat het nationale en internationale politieke klimaat het vertrouwen van zzp’ers ondermijnt. ‘Er zijn te veel open fronten en dat verhindert de stabiliteit die de reële economie nodig heeft’ merkte Amor op tijdens de presentatie van de enquête. 90% van de zelfstandigen is van mening dat instabiliteit hun activiteiten of de economie in het algemeen rechtstreeks beïnvloedt.
Vergeleken met de barometer van juni is de verslechtering duidelijk: In slechts drie maanden tijd is het percentage zelfstandigen dat de situatie in het land als negatief beschouwt, gestegen van 73% naar 94,1%. De trend is ook terug te zien in de omzet. 33% zegt dat hun bedrijf is afgenomen, vergeleken met 23,6% die zegt dat het is gegroeid. De rest, 42,6%, garandeert dat deze situatie hetzelfde blijft, ook al zijn er geen vooruitzichten op verbetering.
De omzetdaling is niet alleen breder, maar ook dieper. Van degenen die minder factureren, schat 41,3% dat hun daling groter is dan 11%. En van de weinige bedrijven die de resultaten verbeteren, doen bijna acht op de tien dit met een stijging van minder dan 15%. De kloof tussen grote en middelgrote bedrijven en kleine bedrijven wordt kwartaal na kwartaal groter.
Meer kosten en minder marges
De kostenstijging zet onverminderd door. Drie op de vier zelfstandigen (77,5%) geven toe dat hun uitgaven het afgelopen jaar zijn gestegen. Van hen schat een op de vijf de stijging boven de 15%. Slechts 4,5% is erin geslaagd deze te verminderen.
Gezien die druk, 65,1% heeft de prijzen van hun producten of diensten moeten verhogen, en nog eens 52,1% is van plan dit voor het einde van het jaar te doen. Toch vrezen velen dat de consumenten de nieuwe stijgingen niet zullen kunnen absorberen en dat de verkoop eronder zal lijden.
Uit het onderzoek blijkt ook dat 16,6% van de zelfstandigen met werknemers het afgelopen jaar hun personeelsbestand heeft ingekrompen. 19% heeft het verhoogd en de meerderheid, 64,4%, is erin geslaagd het te handhaven. De prognoses zijn voorzichtig: 73,3% heeft er vertrouwen in hun huidige baan te behouden, terwijl 13,5% overweegt iemand aan te nemen.
Nu er aanbod is, ontbreekt de vraag naar krediet uit angst voor de toekomst
De financiering heeft er opnieuw onder te lijden. Hoewel de rente is gedaald, stagneren de kredietaanvragen. 30,2% van de zelfstandigen heeft financiering aangevraagd, tegenover 31,6% een jaar geleden. Van degenen die dit niet hebben gedaan, zegt 43,2% dat ze het niet nodig hebben, maar 25,1% erkent dat ze niet nog meer schulden kunnen maken. De consequentie is duidelijk: nu er aanbod is, is er door gebrek aan vertrouwen een gebrek aan vraag naar krediet.
De barometergegevens wijzen op een vicieuze cirkel. Politieke onzekerheid tempert de verwachtingen, Angst voor de toekomst vermindert de investeringen, en een lagere dynamiek beperkt het groeivermogen. Daarbij komen nog de belastingdruk, de sociale zekerheid en de inflatie, die de marges van veel bedrijven verstikken.
Achterstalligheid en andere toegevoegde obstakels
Betalingsachterstanden blijven een van de grootste lasten van zelfstandig ondernemerschap. 45,3% zegt getroffen te zijn, vergeleken met 41,3% een jaar geleden. In de meeste gevallen zijn de schulden afkomstig van particuliere entiteiten, hoewel er ook sprake is van wanbetalingen door overheidsdiensten.
Naast de financiële spanningen komen er ook bureaucratische spanningen. 89,7% van de zelfstandigen is van mening dat de administratieve lasten zijn toegenomen in de afgelopen drie jaar. Een probleem dat, volgens Lorenzo Amor, voorzitter van de Nationale Federatie van Zelfstandige Arbeidersverenigingen (ATA), “uren aan werk kost en de bedrijfsproductiviteit vermindert.”
Het nieuwe tijdrecord dat door de regering is opgesteld en de volgende herziening van de sociale premies die voor 2026 gepland zijn, zijn volgens Amor: “nieuwe reizen” voor een groep die meer dan 90% van het Spaanse zakenleven vertegenwoordigt.
Zelfstandigen worden niet alleen geconfronteerd met de grillen van de markt, maar ook met een steeds onstabieler regelgevend en politiek klimaat. Het resultaat wordt gemeten in data: meer onzekerheid, minder krediet en meer kosten. Een cocktail die de activiteit van kleine bedrijven de rest van het jaar dreigt te blijven vertragen.
